เพื่อนบี๋จากโคราช โทรมาถามผมเรื่องการทำกราฟที่แสดง SD ในกราฟด้วย จะใช้ทำกราฟสำหรับ Quality Control(QC) ของห้องแล็ป ตามหลักการแล้วการควบคุมคุณภาพของห้องแล็ปต้องทำการทดสอบเครื่องมือ น้ำยาต่างๆ ทำทุกวัน และเก็บค่าต่างๆเพื่อมาวิเคราะห์ ว่ายังมีความถูกต้อง และแม่นยำ อยู่มากน้อยเพียงไร ถ้ามีปัญหาจะต้องมีการปรับตั้งค่ากันใหม่
ผมก็ลองศึกษา ทบทวนความรู้นิดหน่อย และบันทึกเก็บไว้ คิดว่าอนาคตอาจจะได้ใช้เหมือนกัน
สิ่งที่เขาทำคือใน 1 วัน เก็บค่าการทดสอบ 20 ค่า นำมาหาค่า Mean และ SD แสดงเส้นของค่า Mean และ 2SD ทั้งบนและล่าง เก็บต่อเนื่องตลอดทั้งเดือน แสดงว่าเราจะต้องทำกราฟ อยู่สองอันคือ กราฟรายวัน และกราฟรายเดือน
ขอเสนอกราฟรายวันก่อน
- นำค่าทั้ง 20 ค่ามาคำนวณหาค่า Mean และ SD ใช้สูตรง่ายๆ
-Mean สูตร =average(ชุดข้อมูล 20 ค่า)
-SD สูตร =stdev(ชุดข้อมูล 20 ค่า)
-คำนวณ Mean+SD, Mean-SD, Mean+2SD, Mean-2SD ไว้ด้วยเลย ดูตามรูป - สร้างกราฟ XY ให้ X เป็นครั้งที่ทำการทดลอง และค่า Y เป็นค่าที่วัดได้
- จากนั้นทำ Secondary chart อีกอันซ้อนอยู่ด้วยกัน แต่ไม่ต้องแสดง axis อีกข้าง
- เอาค่า Mean, Mean+2SD, Mean-2SD อันนี้แล้วแต่ว่าอยากได้เส้นไหนบ้าง แต่เพื่อนต้องการเส้น 2SD จึงทำแค่นั้น โดยเลือกพล็อตกราฟจากค่าที่เราคำนวณไว้ จับคู่กับค่าคงตัวค่าหนึ่ง
- จากนั้นเข้าไปใส่ค่า Error bar ให้กราฟ กำหนดค่าเป็นแบบ fix ใส่ค่าลงไป 20.1(ค่าคงตัว;ให้จุดเริ่มของเส้นเลยตำแหน่งของจำนวน 20 ไปนิดหนึ่ง ถ้ามี 30 ค่า ก็กำหนดเป็น 30.1) จะเลือก Direction เป็น Both หรือ Minus ก็ได้ เราจะได้เส้นทั้ง 3 เส้นลากยาว กำหนดค่าสีตามต้องการ และใส่ Label ให้เส้นที่ได้
- ตอนนี้กราฟรายวันเราเสร็จแล้ว ได้กราฟที่มี เส้นลากของ Mean, และ Mean+-2SD
การทำกราฟรายเดือนแสดงทีละวัน แบบจุดที่มี +-2SD
- รูปแบบการทำก็คล้ายกับการทำกราฟรายวัน นั้นคือเอาค่าที่คำนวณได้ของแต่ละวันมาทำเป็นกราฟเดียวกัน
- พล็อตกราฟ XY ให้ X เป็นวันที่ ค่า Y เป็นค่า Mean ของวันนั้นๆ
- กำหนดค่า Error bar ชี้ไปที่ค่า 2SD ที่คำนวณไว้ กำหนด Display Direction เป็น Both คือ มีทั้งบนและล่าง
- แล้วเราก็ได้กราฟของ Control Test รายเดือน ผมลองใส่ค่าให้ดู 11 วันจะได้เห็นว่ามันมีหน้าตาประมาณนี้นะ
ถ้าใครขี้เกียจไม่อยากทำเอง ผมทำไฟล์ excel มาให้แล้ว ดาวน์โหลดไปใช้ได้เลย เพียงแค่เอาค่าจากทดลองของคุณ 20 ค่าเข้าไปแทนที่อันที่ตัวอย่าง แล้วมันจะสร้างกราฟให้เอง ส่วนกราฟรายวันทำเป็นตัวอย่างให้หนึ่งอัน วิธีการใช้ก็ก๊อปปี้กราฟนั้น แล้ว select data อันใหม่เข้าไปก็เสร็จแล้ว
Google Docs ดาวน์โหลด Quality Control Chart Excel 2003, Quality Control Chart Excel 2007
เพิ่มเติมบางคนไม่สะดวกโหลดผ่าน Google Docs เลยเอาลิงค์ที่โหลดไฟล์โดยตรงมาให้ด้วย
Quality Control Chart excel 2003, Quality Control Chart excel 2007
21 สิงหาคม 2011 10:59 am
ต้องคลิก ตรงไหนบ้างอ่ะคับ ช่วยสอนหน่อยนะครับ พอดีจะทำเหมือนกัน เอาแต่ละขั้นตอนอย่างละเอียดครับ
27 เมษายน 2012 10:01 am
อ่านแล้วยังไม่ค่อยเข้าใจ รบกวนแนะนำการทำทีละขั้นตอนได้มั้ยค่ะ เพราะไม่คอยแน่ใจว่าแต่ละขั้นตอนต้องเริ่มจากตรงไหนบ้างค่ะ
9 ธันวาคม 2013 10:47 am
ลองดาวน์โหลดตัวอย่างไปดู แล้วนำค่าของตัวเองลงไปใส่แทนก่อนก็ได้ครับ สะดวกดี